Besteei esker, ur edangarria daukat egunero.
Ur araztegietan ura arazteko prozesuan kaltzio hidroxidoa eta aluminio sulfatoa gehitzen zaio urari eta hauek uretan igeri dagoen aluminio hidroxidoa eratzen dute, maluta izenaz ezaguna. Prozesu honek malutapen izena hartzen du.
Nola iristen da ur edangarria gure etxeetara?
Ura gure etxeetara garbi dator besteei esker.Gure etxeetara hodi batzuetatik dato eta hodi orietara iritxi baino lehen tratamendu asko eta lanketa asko pasatu behar ditu.
1-Ibaietik ura hartzen da eta gordetzen da hormigoiez egindako urtegi handietan.
2-Tuberien bidez ura eramaten da ura preparantzen den lekura potablea izateko.
3-Udal gordailean gordetzen da.
4-Tuberiei ezker gure etxeetan ura daukagu.
5-Erabilitako ura eta euriaren ura alkantirretatik depuradora batera eramaten da.
Zer da?
Ura gai elkartua da, oxigeno atomo bat eta bi hidrogeno atomoz osatua (H2O). Giro-tenperaturan likidoa da, usaingabea, zaporegabea eta koloregabea.
Beste planeta batzuetan ere ur kantitatea dago.Adibidez,Merkurioren atmosferaren % 3,4 ura dauka eta exosferan ere kantitate handiak ditu.
Ura gauza askotarako erabiltzen da.Hona hemen zertarako era biltzen da eta zenbat ur kantitatea gaztatzen den:
-Arropa garbitzeko=60-100 l
-Etxea garbitzeko=15-40 l
-Platerrak lavavajillasen garbitzeko=18-50 l
-Platerrak eskuz garbitzeko=100 l
-Sukaldatzeko=6-8 l
-Dutxatzeko=35-70 l
-Bañatzeko=200 l
-Hortzak garbitzeko=20 l
-Eskuak garbitzeko=1,5 l
-Bizarra mozteko= 40-75 l
-Autoa garbitzeko mangerarekin=500 l
-Cisterna deskargatzeko=10-15 l
-Cisterna erdia deskargatzeko=6 l
-Jardin txiki bat regatzeko=75 l
-Riego de plantas domésticas=15 l
-Edateko=1,5 l
Uraren zikloa:
Urak forma desberdinak hartzen ditu naturan: hodeiak zeruan, itsasoak, izozguneak mendialdean eta poloetan eta akuiferoak lur azpian, beste askoren artean. Lurrunketa, prezipitazio eta jariakortasunari esker ura etengabe dago mugitzen, ziklo bat burutuz etengabe, uraren zikloa.
Prezipitazioek, nekazaritzan eta orokorrean gizakiarentzat duten garrantzia kontutan hartuta, izen desberdinak hartzen ditu itxuraren arabera. Euria da orokorrean baina elurra, kazkabarra, ihintza… Ur tantek argi izpiak errefrakta ditzakete ortzadar izeneko gama koloretsua eratuz.
Uraren jariakortasuna ere garrantzitsua da, erreka eta ibaiei esker nekazaritza garatu delako. Ibai eta itsasoak bidaiatzeko eta garraiorako bide garrantzitsuak dira. Aldi berean erosioak ere garrantzia handia izan du, ibai haranak eratuz nekazaritzarako lur emankorrak lortzen dira eta baita biziguneak altxatzeko leku lauak.
Ura lur azpian ere sar daiteke akuifero edo lurpeko urak eratuz. Hemengo ura lurrazalera aterako da gero putzu artifizialen edo iturri naturalen bitartez edo azpian tenperatura altuak egon ezkero geyser eran.
Urak substantzia ugari eduki ditzake disolbatuta, beraz, gizakiak uraren edangarritasuna ezagutzeko zentzuak garatu ditu eta horregatik dugu nahiago iturburuetako ura, itsasokoa edo lakuetakoa baino.
Substancias peligrosas en el agua potable:
Uraren arazoa:
Uraren arazoa oso larria da momentu honetan munduan.Emen besteei eke ura dugu baino badaude herialdeetan ur gabe geratzen ari direla. adibidez.Gure herialde edo hirietan adibidez ur botilak, iturriak,eta ur asko degu edan dutxatu edo erabil ahal izateko. Baino badakigunez guk botiletan garrafetean etb.., erosten dugu baino beste batzuk putzu batzuetara joan behar dute ur hori potablea de jakin gabe eta arzo hau gaixotasunak eta hilketak ekartzen ditu zoritxarrez.Nere ustez gende ume eta izaki bizidun horieu laguntza ematea izango zen oberena guri bezela eman ziguten bezela.
Nola iristen da ur edangarria gure etxeetara?
Ura gure etxeetara garbi dator besteei esker.Gure etxeetara hodi batzuetatik dato eta hodi orietara iritxi baino lehen tratamendu asko eta lanketa asko pasatu behar ditu.
1-Ibaietik ura hartzen da eta gordetzen da hormigoiez egindako urtegi handietan.
2-Tuberien bidez ura eramaten da ura preparantzen den lekura potablea izateko.
3-Udal gordailean gordetzen da.
4-Tuberiei ezker gure etxeetan ura daukagu.
5-Erabilitako ura eta euriaren ura alkantirretatik depuradora batera eramaten da.
Zer da?
Ura gai elkartua da, oxigeno atomo bat eta bi hidrogeno atomoz osatua (H2O). Giro-tenperaturan likidoa da, usaingabea, zaporegabea eta koloregabea.
Beste planeta batzuetan ere ur kantitatea dago.Adibidez,Merkurioren atmosferaren % 3,4 ura dauka eta exosferan ere kantitate handiak ditu.
Ura gauza askotarako erabiltzen da.Hona hemen zertarako era biltzen da eta zenbat ur kantitatea gaztatzen den:
-Arropa garbitzeko=60-100 l
-Etxea garbitzeko=15-40 l
-Platerrak lavavajillasen garbitzeko=18-50 l
-Platerrak eskuz garbitzeko=100 l
-Sukaldatzeko=6-8 l
-Dutxatzeko=35-70 l
-Bañatzeko=200 l
-Hortzak garbitzeko=20 l
-Eskuak garbitzeko=1,5 l
-Bizarra mozteko= 40-75 l
-Autoa garbitzeko mangerarekin=500 l
-Cisterna deskargatzeko=10-15 l
-Cisterna erdia deskargatzeko=6 l
-Jardin txiki bat regatzeko=75 l
-Riego de plantas domésticas=15 l
-Edateko=1,5 l
Uraren zikloa:
Urak forma desberdinak hartzen ditu naturan: hodeiak zeruan, itsasoak, izozguneak mendialdean eta poloetan eta akuiferoak lur azpian, beste askoren artean. Lurrunketa, prezipitazio eta jariakortasunari esker ura etengabe dago mugitzen, ziklo bat burutuz etengabe, uraren zikloa.
Prezipitazioek, nekazaritzan eta orokorrean gizakiarentzat duten garrantzia kontutan hartuta, izen desberdinak hartzen ditu itxuraren arabera. Euria da orokorrean baina elurra, kazkabarra, ihintza… Ur tantek argi izpiak errefrakta ditzakete ortzadar izeneko gama koloretsua eratuz.
Uraren jariakortasuna ere garrantzitsua da, erreka eta ibaiei esker nekazaritza garatu delako. Ibai eta itsasoak bidaiatzeko eta garraiorako bide garrantzitsuak dira. Aldi berean erosioak ere garrantzia handia izan du, ibai haranak eratuz nekazaritzarako lur emankorrak lortzen dira eta baita biziguneak altxatzeko leku lauak.
Ura lur azpian ere sar daiteke akuifero edo lurpeko urak eratuz. Hemengo ura lurrazalera aterako da gero putzu artifizialen edo iturri naturalen bitartez edo azpian tenperatura altuak egon ezkero geyser eran.
Urak substantzia ugari eduki ditzake disolbatuta, beraz, gizakiak uraren edangarritasuna ezagutzeko zentzuak garatu ditu eta horregatik dugu nahiago iturburuetako ura, itsasokoa edo lakuetakoa baino.
Substancias peligrosas en el agua potable:
Uraren arazoa:
Uraren arazoa oso larria da momentu honetan munduan.Emen besteei eke ura dugu baino badaude herialdeetan ur gabe geratzen ari direla. adibidez.Gure herialde edo hirietan adibidez ur botilak, iturriak,eta ur asko degu edan dutxatu edo erabil ahal izateko. Baino badakigunez guk botiletan garrafetean etb.., erosten dugu baino beste batzuk putzu batzuetara joan behar dute ur hori potablea de jakin gabe eta arzo hau gaixotasunak eta hilketak ekartzen ditu zoritxarrez.Nere ustez gende ume eta izaki bizidun horieu laguntza ematea izango zen oberena guri bezela eman ziguten bezela.
